In het tweede deel van Digging up the Rhizome is Simon van Til samen met Jan Bokma te gast in de benedenverdieping van circa…dit. Hieronder een interview met Simon. De tentoonstelling loopt nog t/m 22 december 2013. Simon van Til (SVT)
5uur…!!! Je ‘gebruikt’ voorwerpen in je foto’s, zonder dat het echt om het voorwerp zelf gaat. Aan welke voorwaarden moeten objecten voldoen om in je fotowerken te mogen fungeren? En welke betekenis heeft de keuze voor jou?
SVT Ieder object, uitzicht of onderwerp wat voor mijn camera verschijnt, loodst zijn specifieke omstandigheden, verwijzingen of historie het beeld in, maar wordt uiteindelijk gekozen om de relatie te duiden tussen de wereld en de afbeelding van de wereld. De fotografie zelf is een onzichtbaar medium, zij spiegelt enkel wat er is, en neemt zodoende de vorm aan van de werkelijkheid. De complexiteit van deze simpele omkering, en de implicaties van de mogelijkheid de wereld te reproduceren en te dupliceren, is wat mij drijft om beelden te maken. De fotografische handeling vormt immer het eigenlijke onderwerp, ieder gekozen object onderhevig aan deze handeling is tenslotte als instrument op te vatten. Tegenstrijdig genoeg een omgekeerde relatie tussen camera en subject.
Ieder werk start vanuit een idee, een abstractie, terwijl de fotografie zich enkel beroept op alles wat bestaat in de wereld. Om deze afstand te overbruggen zoek ik objecten en onderwerpen die vorm kunnen geven aan ideeën, waarbij de keuze evenredig bepaald wordt door beslistheid en toeval.
In de tentoonstelling ‘Digging up the Rhizome’ worden twee werken getoond waarin elk twee objecten zijn afgebeeld. Uiteenlopend van twee rituele Chimú-Inca kruiken tot een lange cilinder, of simpelweg een stok, worden deze objecten respectievelijk verenigd en gesplitst (verdubbeld) door middel van een fotografische ingreep, een dubbele belichting van één enkele film.
documentation photograph of Two Chimú-Inca Vessels, 2012
5uur…!!! Je fotografische concepten zijn sterk op technische en natuurkundige experimenten gestoeld, bv de dubbele belichting van 1 negatief of de belichtingstijd gebaseerd op de afstand tussen zon en aarde. Welke waarde hecht je aan de esthetiek van het fotografische resultaat?
SVT Ik ben geïnteresseerd in de vorming van een beeld binnen de analoge camera, en hoe dit afgeleide beeld zich verhoudt tot de wereld die haar voortbracht. Omstandigheden van licht en tijd, analoog aan belichting en tijdsduur, kennen een wederkerende verhouding, evenredig afhankelijk van elkaar. Huidige werken richten zich echter meer op representatie en duplicatie in zichzelf, in tegenstelling tot een focus op de natuurlijke wereld.
De uitkomst van een beeld wordt grotendeels uit handen gegeven, inherent aan technische ingrepen, maar ook voortkomend uit de onvaste status van een idee. Ik werk dan ook niet nadrukkelijk binnen een beeldtaal of signatuur, evenals dat het maken van een foto vrijwel nooit een enkele druk op de ontspanknop behelst. Mijn kunstenaarschap is gericht op het aftekenen van de omtrek van een idee, alle keuzes die leiden naar het resultaat worden hierbinnen door het werk zelf gedirigeerd. Iedere keuze is een logische, maar geen esthetische keuze.
Light over Horizon (sunset to nautical twilight), 2012, framed chromogenic print
5uur…!!! We zien een bepaalde link in je werk met documentaires van de Duitse regisseur Werner Herzog. Misschien ligt het aan de magie die hij ondanks het documentaire karakter wil behouden en de filosofische benadering. In een werk waar je nog mee bezig bent werk je letterlijk met eenzelfde beeld, een oude fluit, die soortgelijk ook in een scene van Herzog’s film ‘Cave of forgotten dreams’ een rol speelt. Zie je zelf connecties in je werkwijze of je visie met deze regisseur?
SVT Ik heb te weinig van Herzog’s uiteenlopende oeuvre gezien om een verwantschap te kunnen benoemen. Zowel de film als de benen fluit die voorkomt in de genoemde film, een replica van een paleolithisch instrument, bieden echter perspectief op een verschuiving in de wereld waar veel van mijn aandacht naar uitgaat. De ontdekking van imitatie, reproductie en representatie door menselijke hand, heeft de wereld verandert van een wereld zonder beelden, tot een wereld die onomkeerbaar bestaat in tweevoud. De ontdekking van de fotografie, millennia later, herhaalt deze omwenteling nogmaals, door de werkelijkheid zelf te spiegelen en te fixeren.
Bovenstaande is overigens niet helemaal correct, de wereld is altijd in staat geweest zelf beelden te projecteren middels het principe van de camera obscura, ook wanneer er geen enkel oog was om deze gespiegelde beelden waar te nemen. Het verzelfstandigen hiervan door menselijk handelen plaatst echter beelden afgeleid van de wereld binnen de wereld, wat een concrete verdubbeling als verplaatsing behelst.
In het filmen van de paleolithische grotschilderingen door Herzog, in 3D nota bene, zijn dan ook betekenisvolle parallellen te zien tussen de oorsprong en de huidige staat van beelden.
5uur…!!! In Jan Bokma’s werk Enter the Sculpture is een object van twee kanten; van binnen en buiten tentoongesteld, hierdoor ontstaat een parallelle waarneming van het zelfde object. Ondanks zijn ondoorgrondelijkheid leer je het sculptuurtje kennen en kan het vertrouwt gaan aanvoelen. In jouw werk breek je als het ware het individuele object op door reproductie binnen het beeld waardoor eveneens een parallelliteit ontstaat. Echter neem ik als beschouwer afstand van het afgebeelde object. Ik zou dat als een zakelijke zinsbegoocheling omschrijven. Ervaar je dat ook zo als je naar je werk kijkt?
SVT In het werk The Parallel I wordt een simpel object, een lange stok, middels een dubbelbelichting verdubbeld en parallel aan zichzelf geplaatst. Als reproductie binnen een reproductie verleent dit beeld een tweeledigheid aan een uniek object.
The Parallel I, 2013, framed gelatin silver print
Het werk Two Chimú-Inca Vessels beweegt tegengesteld hieraan, terwijl met dezelfde techniek vastgelegd. Dit werk toont ogenschijnlijk één beeld van twee historische artefacten, maar valt uiteen in fragmenten, aangezien beide objecten los van elkaar op twee afzonderlijke locaties zijn gefotografeerd, en enkel verenigd worden op het negatief. Een gefragmenteerde context bijeengehouden door de archeologie, wordt hier herhaald middels de fotografie. Beide werken handelen over locatie en verplaatsing, reproductie en representatie, gedemonstreerd door specifiek gekozen, maar met ambigue intenties gefotografeerde objecten. Het is een dunne lijn die het beoordelen van een foto op zijn beeld scheidt van het doorzien van een idee over fotografie in de vorm van een fotografisch beeld. Wanneer het onderwerp afgebeeld op de foto niet zonder meer het onderwerp is van het werk, duidt ‘een zakelijke zinsbegoocheling’ wellicht op passende wijze deze grens.
5uur…!!! Binnenkort begin je aan de postacademische opleiding aan de Ateliers in Amsterdam. Wat zoek je daar, verwacht je of hoop je dat er met jou en je werk gebeurt?
SVT Alle bovenstaande antwoorden teniet te doen. Alle bovenstaande antwoorden te continueren.
5uur...!!! 