Erik Vinkenoog maakte voor het eerste deel van het tentoonstellingsdriekluik Digging up the Rhizome een zoutwerk ter plaatse waarmee hij figuurlijk de verdiepingen van circa…dit met elkaar verbond. We hebben Erik een paar vragen gesteld naar zijn fascinatie voor alchemie en processen.
x
5uur…!!! Waar komt je interesse voor scheikundige processen vandaan? En waarom heb je ervoor gekozen deze juist als kunstenaar te onderzoeken?
Erik Waarschijnlijk heeft het te maken met een gespannen verhouding ten opzichte van de chemie die ontstaan is tijdens een repetitie scheikunde op de middelbare school. Tijdens deze test ervoer ik een volkomen black-out die werd gecombineerd met een spontaan orgasme. Ineens stortten alle zorgvuldig gestapelde bouwsteentjes kennis in elkaar waarop een fysieke ontlading volgde. Zie het beoefenen van alchemie als een wraak op de scheikunde. De chemie interesseert me bovenmatig maar is ook beangstigend. Chemofilie versus chemofobie. Ik denk dat juist de beeldende kunst het laatste platform is waar de alchemie nog van betekenis kan zijn. Maar alchemie is denk ik bovenal een natuurlijke drang, waarin de menselijke behoefte van streven naar ontwikkeling, voortgang of anders de illusie daarvan, mooi tot uiting komt.
5uur…!!! Zout is een terugkerend materiaal in je werk. Kun je iets over je fascinatie voor dit materiaal vertellen? Zijn voor jou ook mythologische betekenissen, niet zomaar zichtbare microscopische eigenschappen of het huishoudelijke gebruik van dit medium van belang?
Erik In de installaties behandel ik een specifiek materiaal waarvoor de keuze door plaats of thematiek van de tentoonstelling wordt bepaald. Het materiaal benader ik als een pigment dat tot beeld verwerkt moet worden. Daarbij kunnen allerlei associaties (verbindingen tussen denkelementen) met de pigmenten (verbindingen tussen chemische elementen) een rol spelen; de eigenschappen, de ontstaanswijze maar ook de cultuur historische betekenissen. Het zout in mijn werk werd geïntroduceerd in een tentoonstelling “Absorb” genaamd. Naast dat zout een extreem vocht opnemende eigenschap heeft, is het overal verkrijgbaar en voor een pigment uiterst goedkoop, ongeveer 40 cent per kilo. Zout voldoet daarmee aan een aantal criteria van het in de alchemie beschreven fenomeen “de Steen der Wijzen” waarvan gezegd wordt dat deze “ overal te vinden is, van weinig waarde is maar door niemand wordt herkend”. In sommige afbeeldingen wordt “de Steen” afgebeeld als een aantal kubussen die over het land verspreid liggen. De wijze waarop zoutmoleculen in een kristalstelsel zijn geordend is ook kubisch van aard, de drie assen in het atoomrooster zijn gelijk en staan loodrecht op elkaar.
5uur…!!! Je werkt als een soort regisseur die het proces uiteindelijk uit handen geeft en daarmee ook het ontstaan van het beeld loslaat. Beschouw je ooit een werk als mislukt als het misschien niet aan je verwachtingen voldoet of wat houdt mislukking in je werk in?
Erik Tijdens werken aan een installatie voel ik me als een tovenaarsleerling. Er wordt een proces in gang gezet maar de materie gedraagt zich grillig heeft een eigen aard, wil of ziel zo je wilt. Je communiceert zeg maar met de materie, je oefent er invloed op uit maar de materie oefent ook invloed op jou uit, denk bijvoorbeeld maar aan haar giftigheid. Dat is dan ook het mooie, directe van zout, je voelt de onmiddellijke inwerking op je zintuigen, het sterke absorberende karakter maar ook het oogverblindende witte uiterlijk.
In de omgang met het pigment massicot stuitte ik op de extreme lichtgevoeligheid van het materiaal. Het bleek mogelijk er vergrote negatieven op te belichten die zeer gedetailleerde fotogrammen opleverden. Het materiaal bleef echter doorwerken en de afbeeldingen donkerden steeds verder na. Dat was enigszins betreurenswaardig en voldeed niet aan de verwachtingen maar het leverde tegelijk een nieuwe impuls op om de mogelijkheden van een fixatieproces te gaan onderzoeken. Zo levert een experiment weer nieuwe inzichten en ideeën op en vallen je dingen toe die je er niet had ingestopt.
5uur…!!! Enkele van je schilderijen tonen verwijzingen naar de schilderkunst uit de jaren 60, naar de geometrische abstractie, het abstract expressionisme. Hoe bepaal je de wisselwerking tussen beeld en chemisch proces?
Erik Dat is een moeilijke. Binnen mijn oeuvre van schilderijen zijn een aantal paden aan te wijzen waar ik steeds weer op terugkeer. Die paden omcirkelen, omgrenzen, kronkelen zich rondom een centraal concept: het monochrome schilderij, een schilderij zonder hiërarchie. Ik wil het nét niet monochrome schilderij maken, het schuurt ertegen aan. Tegelijkertijd vind ik, moet het schilderij een ondeelbare eenheid uitstralen.
Soms wordt in een schilderij de presence van een pigment onderzocht soms worden verschillende materialen geprovoceerd om een chemische reactie met elkaar aan te gaan en meer recent als tegenreactie werk ik met “ onschuldige, gewone ” schildersmaterialen als gesso en latex met minuscule toevoegingen van ijzerhoudende pigmenten.
Ik denk dat de vorm van het schilderij ook bepaald wordt door de omgang met een bepaald pigment en het bewustzijn erover en dat alle overpeinzingen over dat materiaal tijdens de omgang ermee “ als vanzelf “ worden gereflecteerd in het schilderij. Net als de invloed van drugs of alcohol, raak je denk ik ook onder invloed van bepaalde pigmenten, als ware het een lichte vergiftiging.
5uur…!!! Houd je rekening met de volksgezondheid?
Erik Ik hoop dat een confrontatie met mijn werk een andere manier van kijken en bewustzijn bij de toeschouwer veroorzaakt opdat die zich meer bewust zal worden van de chemische samenstelling van zijn omgeving en daar op een bewustere manier mee om zal gaan. Zelf werk ik schoon ondanks het gebruik van giftige materialen. Alle potten met verfresten bewaar ik, en hoop ik ooit nog eens als beeld te kunnen recyclen. Het op verantwoorde wijze gebruiken van giftige materialen drukt naar mijn mening ook het idee van de onomstotelijke artistieke vrijheid uit. Overigens is menig schilderij van Vincent van Gogh giftiger dan een willekeurig werk van mij.
5uur…!!! Je werkt en woont in de omgeving van de Buitenplaats Koningsweg. Het is een idyllische omgeving aan de rand van de Veluwe, maar de restanten uit de Tweede Wereldoorlog op dit van oorsprong militaire terrein zijn nog duidelijk aanwezig. Beïnvloed het kijken naar deze geladen natuur je werk?
Erik Op geen enkele wijze. Ik heb enige tijd in Berlijn gewoond en heb geconstateerd dat de omgeving van weinig invloed is op mijn werk. Het is prachtig om op een verloren vrijdagmiddag naar het Egyptisch Museum te gaan en dat kan van invloed zijn maar ik acht de invloed van de chemie veel groter dan die van de natuur.
Het werk van Erik is nog tot en met 17 november in circa…dit te zien.
5uur...!!! 
Digging up the Rhizome – On Spam, Comment Spam #14 – #16 – Into the Blue
En daar was ie dan, de opening van circa…dit met oa het eerste deel van de driedelige tentoonstelling van 5uur…!!! Circa…dit kent drie verdiepingen met op elke verdieping een andere tentoonstelling. De openingen zijn tegelijkertijd dus dan wordt het altijd extra feest! Van beneden naar boven: Digging up the Rhizome met Thijs Ebbe Fokkens, Monica Tormell en Erik Vinkenoog, bedacht door ons! Midden: On Spam, Comment Spam #14 – #16 van Niels Post curated by Marten Hendriks en boven Into the Blue, een tentoonstelling van Thijs Linssen.
Hallo publiek! …hallo 5uur.
Annegret doet een goed woordje voor de beneden verdieping.
Hello Monica Tormell!
Marten praat over het werk van Niels Post en gebruikt de dubbele boterham als metafoor.
Marjolein de Groen introduceert Thijs Linssen, de enige die niet gebackupt is door een coerateur.
Beneden een maquette van Thijs Ebbe Fokkens van de benedenruimte. Thijs gaat in op de ruimte die een hap neemt uit de tentoonstellingsruimte.
De houten constructie komt terug in de maquette…
En lijkt de ring van licht tegen te houden.
Hallo Thijs!
Rechts worden twee takken in evenwicht gehouden door een magnetische kracht… Het is een werk van Monica Tormell!
Erik Vinkenoog heeft laag over laag…
…een trap ingezouten, en doorbreekt de horizontale lagen van het gebouw.
5uur!!! doet de curator look……
Niels Post toont drie spamteksten, perfect uitgemeten en handcrafted op de midden verdieping.
Met een pilaar als spatie.
Thijs Linssen laat restanten van een actie zien, dat veel weg heeft van een real life shoot ‘m up game.
De drie tentoonstellingen in circa…dit zijn nog t/m 17 november te zien van vrijdag t/m zondag van 12.00 tot 17.00 uur. circadit.blogspot.nl
Meerrr: trendbeheer.com & happyfamousartists.com
4 reacties
Opgeslagen onder Expositie
Getagd als 5uur, Annegret Kellner, Arnhem, Circa...dit, Comment Spam #14 - #16, Digging up the Rhizome, Erik Vinkenoog, Into the Blue, Jeroen Glas, Marjolein de Groen, Marten Hendriks, Monica Tormell, Niels Post, On Spam, Sibylle Eimermacher, Thijs Ebbe Fokkens, Thijs Linssen